اصطلاح “گبه ماشینی” در واقع یک تلاش خلاقانه است که اتصالی بین زیباییهای اصالت و فرهنگ دیرین و راحتی های مدرن شهری ایجاد میکند . در حالی که گبه در سالیان دور به طور سنتی نمادی از زندگی کوچ نشینان بود، اما این روزها، بافتن گبه به صورت دستی، به دلیل پیچیدگی و زمان بر بودنش، به یک هنر محدود شده است. اما چگونه میتوان به گذشته نگاه کرد و همچنان از زیباییهای آن لذت برد؟ در ادامه این مطلب از فروشگاه فرش ماشینی هایپرکارپت درمورد گبه ماشینی و انواع طرح های آن با شما صحبت می کنیم.
فرش ماشینی گبه چیست؟
گبه ماشینی، عملاً یک نسخه مدرن و تجدید نظر شده از این هنر باستانی است. با استفاده از فناوری و متدهای نوین، تولید کنندگان این روزها توانستهاند تا زیبایی طبیعت و هنر بافته را به خانههای شهری وارد کنند. گبه ماشینی با استفاده از الگوهای سنتی و با موادی مانند پشم و نخ، به شکلهای مدرنی بافته میشود که همچنان از زیبایی و دقت هنرمندانه قبلی الهام گرفته اند، اما با دستگاه هایی که به آن ها امکان میدهد به سرعت و با کیفیت بالا تولید شوند.
این ترکیب بین سنت و مدرنیته، باعث میشود که گبه ماشینی نه تنها یک قطعه زیبا در دکوراسیون خانه باشد، بلکه یک نماد از ارتباط عمیق ما با فرهنگ و تاریخ خود نیز باشد. بافته های گرم و دست ساز از گذشته، اکنون به شیوه ای مدرن و در دسترس تر برای همهی ما تبدیل شدهاند تا خاطراتی از زندگی کوچ نشینان یادآور شوند و همچنان از جذابیت و زیباییهایی این هنر باستانی لذت ببریم.
تراکم گبه
تراکم گبههای ماشینی، یا همان تعداد شانه ها در هر اینچ قالیچه، متنوع است و معمولاً از 700 تا 2100 شانه تغییر میکند . گبههای با تعداد شانه کمتر به دلیل پرزهای فرش با ارتفاع بیشتر، به طبع ضخیم تر و نرم تر هستند. این ویژگی ضخامت باعث میشود که گبههای ماشینی نیز با شانه های کم تر، مانند حالت گبههای دستبافت، دارای پرزهایی به ارتفاع حدود 1 سانتی متر باشند که قالیچههای گرم و نرمی ارائه میدهند.
تراکم طولی گبههای ماشینی به اندازههای 700، 800، 1000، 1500 و 2100 شانه بستگی دارد که عمدتاً برای ایجاد گبههایی با تراکم طولی پایین استفاده میشود . این ویژگی سبکی گبههای ماشینی را تقریباً مشابه گبههای دستبافت میسازد که عموماً برای حمل و نقل آسان عالی هستند.
جنس الیاف گبه ماشینی چیست؟
گبههای ماشینی از جنس الیاف مصنوعی ساخته میشوند که شامل پلیپروپیلن برای نخ خاب و پلیاستر و پنبه برای نخ تار است. این الیاف به دلیل خواصی مانند نرمی، لطافت و مقاومت در برابر حرارت، سایش و مواد شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند. الیاف پلیپروپیلن کمترین جذب رطوبت را دارا بوده و لکههای آبی که از نوع حلال هستند را به راحتی جذب نمیکنند، که این ویژگی به پاک شدن آسانتر لکهها کمک میکند.
طرح گبه ماشینی چیست؟
گبههای ماشینی، همچون گبههای دستبافت، دارای طرحها و نقوشی هستند که از تخیل و افسانههای محلی الهام میگیرند. با این حال، در مقایسه با گبههای دستبافت که هرکدام منحصر به فرد و با تفاوتهای جزئی بودند، گبههای ماشینی با استفاده از طراحی کامپیوتری به دستگاههای بافت فرش منتقل می شوند . این فرآیند، با احترام به سنتها و الگوهای قدیمی، طرحهایی را باز تولید میکند که اصالت و زیبایی گبههای دستبافت را حفظ میکند . به عبارت دیگر، گبههای ماشینی نه تنها به وجود طرح های عشایری اصلی پایبند می مانند، بلکه همچنین از آنها الهام میگیرند و برای علاقه مندان به این نوع از فرش، گزینهای مناسب و پرطرفدار به حساب می آیند.
طرح خشتی
طرح خشتی یکی از انواع فرشهای بافته شده با شکلهای هندسی مانند مربع و لوزی است که با شبکه بندی دقیق ترسیم میشود. در این نوع طرح، هر خانه شبکه ای حاوی از اشکال هندسی است که در داخل آنها، نقوش متنوعی نظیر گلدان، گل، بته، شاخهی گل، درختانی همچون سرو و بید، پرندگان و سایر عناصر طبیعت به طور جداگانه تصویر میشوند. این استفاده از المانهای گوناگون نه تنها زیبایی ظاهری فرش را افزایش میدهد بلکه تعبیری فرهنگی و هنری از جنبه های زندگی و طبیعت را نیز به نمایش میگذارد، که در نهایت به تنوع و جذابیت طرح خشتی کمک میکند.
طرح درخت
در طرح درخت، نقوش معمولاً به شکل درختانی که بافته میشوند، اجرا می شوند. این نقشها ممکن است شامل یک درخت باشند، یا گاهی اوقات چندین درخت کنار هم قرار گیرند. درختان معمولی که در این طرحها استفاده میشوند شامل درخت سرو، کاج، بید مجنون و سایر درختان دارای گل، میوه و برگ هستند. این نقوش نه تنها زیبایی ظاهری فرش را افزایش میدهند بلکه نمایشی از زیبایی و تنوع طبیعت را نیز به نمایش میگذارند، که به تناسب و تنوع طرح درخت کمک میکنند.
طرح سه خشتی
طرح سه خشتی شامل یک قاب بزرگ است که در وسط آن سه خشت مستطیلی واقع شده اند. این خشت ها دارای طرحهای ساده ای از حیوانات و گیاهان هستند که به شکل سادهتری نمایش داده شدهاند. خشتها با رنگی تیره تر نسبت به قاب اطرافشان آمیزش یافتهاند، که این تفاوت رنگی زیبایی و جلوه ویژه ای به این طرح میبخشد.
رنگ گبه
در گبههای سنتی از پشم گوسفندان، از رنگهای طبیعی مانند سفید، سیاه، قهوهای و خاکستری استفاده میشد. اما با گذشت زمان، افزودن رنگهای گیاهی و طبیعی به پشم گوسفندان، به گبه ها لعاب و رنگ بیشتری بخشید. امروزه، به جهت تسریع در تولید فرشها، از رنگهای شیمیایی استفاده میشود . این رنگها به علاوه لعاب بیشتری به گبهها میدهند، همچنین به دلیل رنگ پذیری بالای الیاف پلیپروپیلن، تنوع رنگ فرشهای گبه نیز افزایش یافته است. در فرشهای ماشینی، تعداد رنگ موجود ممکن است بین ۶ تا ۸ رنگ متغیر باشد که این تفاوت در رنگها به تعداد شانه، تراکم و نوع نقش گبه بستگی دارد.